Kıymetli Madenler Swap Pazarı’nda, Borsa düzenlemeleri uyarınca işlem yapma yetkisi verilmiş aracı kurumlar, bankalar ve TCMB işlem yapabilir.

Pazar’da standartları mevzuatta belirlenmiş olan kıymetli madenler ile Türk Lirası, Amerikan Doları ve Euro cinsi para birimlerinin belirlenen koşullarda birbirleri ile değişimini amaçlayan swap işlemleri gerçekleştirilir. Kıymetli Madenler Swap Pazarı’nda portföy, müşteri, yatırım ortaklığı ve yatırım fonu hesabına emir iletilebilir.

Pazar’da Takasbank merkezi karşı taraf olarak hizmet verir ve gerçekleşen işlemler için alıcıya karşı satıcı, satıcıya karşı da alıcı rolünü üstlenerek takasın tamamlanmasını taahhüt eder.

Emir Çeşitleri

Pazar’da emirler çok fiyat yöntemiyle eşleşir. Limitli emir ve piyasa emri olmak üzere iki tip emir iletilebilir.

Limitli emir, kıymetli maden miktarı, swap puanı ve kıymetli maden fiyatı belirtilerek iletilir.

Piyasa emri, kıymetli maden fiyatı ve swap puanı belirtilmeksizin kıymetli maden miktarı belirtilerek iletilir. Sistemde bekleyen pasif emirlerle kısmen veya tamamen karşılaşabilir. Piyasa emrinin gerçekleşmeden kalan kısmı otomatik olarak iptal edilir.

Limitli emir ve piyasa emri ile birlikte kullanılmak üzere aşağıda tanımlanan özel koşullarla da emir iletilebilir.

a) Kalanı iptal et: Emrin iletilmesiyle birlikte gerçekleşmeyen kısmının iptal edilmesi koşuludur.

b) Gerçekleşmezse iptal et: Emrin tamamen gerçekleşmesi koşuludur. Emrin iletilmesiyle birlikte tamamen gerçekleşmemesi halinde tümü iptal edilir.

Emir Kuralları

Swap emirleri; başlangıç valörü, bitiş valörü, kıymetli maden miktarı, swap puanı ve kıymetli maden fiyatı üzerinden iletilir.

Pazar’da;

Türk Lirası veya yabancı para karşılığı kıymetli maden satım swap emirlerinde sırasıyla en yüksek swap puanı ve en düşük kıymetli maden fiyatı, Türk Lirası veya yabancı para karşılığı kıymetli maden alım swap emirlerinde ise sırasıyla en düşük swap puanı ve en yüksek kıymetli maden fiyatı emirleri önceliklidir. Swap puanı ve kıymetli maden fiyatı aynı olan emirlerde zaman önceliği uygulanır.

Türk Lirası veya yabancı para karşılığı kıymetli maden satım swap emirleri, swap puanı aynı ya da daha düşük ve kıymetli maden fiyatı aynı ya da daha yüksek olan Türk Lirası veya yabancı para karşılığı kıymetli maden alım swap emirleri ile, Türk Lirası veya yabancı para karşılığı kıymetli maden alım swap emirleri ise swap puanı aynı ya da daha yüksek ve kıymetli maden fiyatı aynı ya da daha düşük Türk Lirası veya yabancı para karşılığı kıymetli maden satım swap emirleri ile eşleştirilir. Bu tür eşleşmelerde sistemde öncelikle var olan emrin swap puanı ve kıymetli maden fiyatı, işlemin swap puanı ve kıymetli maden fiyatıdır.

Emirler verildikleri gün itibarıyla geçerlidir. Pazar’da iletilen emirlerden karşılanmamış olanlar ile kısmen karşılanmış emirlerin kalan kısımları iptal edilebilir. Sisteme iletilen aynı gün başlangıç valörlü emirler gerçekleşmediği takdirde aynı gün başlangıç valörlü emir iletimi son saatinde, ileri başlangıç valörlü emirler ise piyasanın kapanış saatinde sistem tarafından otomatik olarak iptal edilir.

Swap puanı ve/veya kıymetli maden fiyatı ve/veya hesap bilgisinin değiştirilmesi ile kıymetli maden miktarının artırılması durumunda emrin önceliği kaybolur. Referans bilgisinin değiştirilmesi ve/veya emrin kıymetli maden miktarının azaltılması, önceliğin kaybedilmesi sonucunu doğurmaz.

Pazar’da iletilen emirlerde swap puanı ve kıymetli maden fiyatı için 0,01’lik adımlar uygulanır. 

Pazar’da iletilen emirlerde kıymetli maden fiyatı Borsa İstanbul Kıymetli Madenler ve Taşlar Piyasası tarafından ilan edilen ağırlıklı ortalama fiyatın ± % 15 fiyat aralığı içerisinde olmalıdır. Bu sınırlar ihtiyaç halinde Genel Müdür kararıyla gün içinde değiştirilebilir.

Emir Büyüklükleri

Pazar’da emirler 1 kilobar altın ve katları olarak iletilebilir. Bir defada iletilebilecek en yüksek emir büyüklüğü 100 kilobar altındır.

İşlem Saatleri

Pazar’da aynı gün başlangıç valörlü emir iletimi ve işlemler hafta içi her gün saat 09.30-12.00 arasında, ileri başlanıç valörlü emirlerin iletimi ve işlemler ise hafta içi her gün saat 09.30 ile 17.30 arasında yapılır.

Valör Süreleri

Pazar’da aynı gün veya bir iş günü ileri başlangıç valörlü emirler iletilebilir. Emirlerin başlangıç ve bitiş valörü arasında en fazla 365 gün olabilir. Başlangıç ve/veya bitiş valöründe işlemlere konu ilgili para biriminin takasının yapılmasının mümkün olmaması durumunda başlangıç ve/veya bitiş valörü bir sonraki iş günü olur.

Takas ve Temerrüt İşlemleri

Pazar’da gerçekleştirilen işlemlerden kaynaklanan takas yükümlülüklerinin yerine getirilme esasları ile takas yükümlülüklerinin mevzuatta öngörülen süre ve yöntemler çerçevesinde kısmen veya tamamen yerine getirilmemesi nedeniyle oluşan temerrütlere ilişkin uygulama usul ve esasları Takasbank tarafından belirlenir.

Borsa Payı

Para Swap Pazarı’nda borsa payı, işlemin taraflarının her birinden ayrı ayrı tahsil edilmek üzere “Swap İşleminin Başlangıç Valöründeki Türk Lirası Tutarı x Onbinde 0,005 x Swap İşleminin Başlangıç ve Bitiş Valörleri Arasındaki Takvim Gün Sayısı” şeklinde hesaplanır.