Para Swap Pazarı

Para Swap Pazarı’nda, Borsa düzenlemeleri uyarınca işlem yapma yetkisi verilmiş bankalar ve TCMB işlem yapabilir.

Pazar’da Türk Lirası ile Amerikan Doları, Türk Lirası ile Euro cinsi yabancı para birimlerinin belirlenen koşullarda birbirleri ile değişimini amaçlayan swap işlemleri gerçekleştirilir. Para Swap Pazarı’nda portföy ve Borsa İstanbul Genel Müdürlüğü tarafından uygun görülen müşteriler hesabına emir iletilebilir.

Pazar’da Takasbank merkezi karşı taraf olarak hizmet verir ve gerçekleşen işlemler için alıcıya karşı satıcı, satıcıya karşı da alıcı rolünü üstlenerek takasın tamamlanmasını taahhüt eder.

Emir Çeşitleri

Pazar’da emirler çok fiyat yöntemiyle eşleşir. Limitli emir ve piyasa emri olmak üzere iki tip emir iletilebilir.

Limitli emir, döviz miktarı, swap puanı ve döviz kuru belirtilerek iletilir.

Piyasa emri, döviz kuru ve swap puanı belirtilmeksizin döviz miktarı belirtilerek iletilir. Sistemde bekleyen pasif emirlerle kısmen veya tamamen karşılaşabilir. Piyasa emrinin gerçekleşmeden kalan kısmı otomatik olarak iptal edilir.

Limitli emir ve piyasa emri ile birlikte kullanılmak üzere aşağıda tanımlanan özel koşullarla da emir iletilebilir.

a) Kalanı iptal et: Emrin iletilmesiyle birlikte gerçekleşmeyen kısmının iptal edilmesi koşuludur.

b) Gerçekleşmezse iptal et: Emrin tamamen gerçekleşmesi koşuludur. Emrin iletilmesiyle birlikte tamamen gerçekleşmemesi halinde tümü iptal edilir.

Emir Kuralları

Swap emirleri; başlangıç valörü, bitiş valörü, döviz miktarı, swap puanı ve döviz kuru üzerinden iletilir.

Pazar’da;

Türk Lirası karşılığı döviz satım swap emirlerinde sırasıyla en yüksek swap puanı ve en düşük döviz kuru, Türk Lirası karşılığı döviz alım swap emirlerinde ise sırasıyla en düşük swap puanı ve en yüksek döviz kuru emirleri önceliklidir. Swap puanı ve döviz kuru aynı olan emirlerde zaman önceliği uygulanır.

Türk Lirası karşılığı döviz satım swap emirleri swap puanı aynı ya da daha düşük ve döviz kuru aynı ya da daha yüksek olan Türk Lirası karşılığı döviz alım swap emirleri ile, Türk Lirası karşılığı döviz alım swap emirleri ise swap puanı aynı ya da daha yüksek ve döviz kuru aynı ya da daha düşük Türk Lirası karşılığı döviz satım swap emirleri ile eşleştirilir. Bu tür eşleşmelerde sistemde öncelikle var olan emrin swap puanı ve döviz kuru işlemin swap puanı ve döviz kurudur.

Emirler verildikleri gün itibarıyla geçerlidir. Pazar’da iletilen emirlerden karşılanmamış olanlar ile kısmen karşılanmış emirlerin kalan kısımları iptal edilebilir. Sisteme iletilen aynı gün başlangıç valörlü emirler gerçekleşmediği takdirde aynı gün başlangıç valörlü emir iletimi son saatinde, ileri başlangıç valörlü emirler ise piyasanın kapanış saatinde sistem tarafından otomatik olarak iptal edilir.

Swap puanı ve/veya döviz kurunun değiştirilmesi ile döviz miktarının artırılması durumunda emrin önceliği kaybolur. Referans bilgisinin değiştirilmesi ve/veya emrin döviz miktarının azaltılması önceliğin kaybedilmesi sonucunu doğurmaz.

Pazar’a iletilen emirlerde swap puanı için 0,01, döviz kuru için 0,0001’lik adım uygulanır.

Pazar’da iletilen emirlerde döviz kuru TCMB tarafından ilan edilen döviz alış ve satış kurlarının aritmetik ortalamasının ± % 15 fiyat aralığı içerisinde olmalıdır. Bu sınırlar ve/veya sınırların uygulanmasında baz alınan döviz kuru ihtiyaç halinde Genel Müdür kararıyla gün içinde değiştirilebilir.

Emir Büyüklükleri

Pazar’da emirler 1 milyon USD ya da Euro ve katları olarak iletilebilecek olup bir defada iletilebilecek en yüksek emir büyüklüğü 300 milyon USD ya da Euro’dur.

İşlem Saatleri

Pazar’da aynı gün başlangıç valörlü emir iletimi ve işlemler hafta içi her gün saat 09.30-12.00 arasında, ileri başlanıç valörlü emirlerin iletimi ve işlemler ise hafta içi her gün saat 09.30 ile 17.30 arasında yapılır.

Valör Süreleri

Pazar’da aynı gün veya bir iş günü ileri başlangıç valörlü emirler iletilebilir. Emirlerin başlangıç ve bitiş valörü arasında en fazla 365 gün olabilir. Başlangıç ve/veya bitiş valöründe işlemlere konu ilgili para biriminin takasının yapılmasının mümkün olmaması durumunda başlangıç ve/veya bitiş valörü bir sonraki iş günü olur.

Takas ve Temerrüt İşlemleri

Pazar’da gerçekleştirilen işlemlerden kaynaklanan takas yükümlülüklerinin yerine getirilme esasları ile takas yükümlülüklerinin mevzuatta öngörülen süre ve yöntemler çerçevesinde kısmen veya tamamen yerine getirilmemesi nedeniyle oluşan temerrütlere ilişkin uygulama usul ve esasları Takasbank tarafından belirlenir.

Borsa Payı

Para Swap Pazarı’nda borsa payı, işlemin taraflarının her birinden ayrı ayrı tahsil edilmek üzere “Swap İşleminin Başlangıç Valöründeki Türk Lirası Tutarı x Onbinde 0,005 x Swap İşleminin Başlangıç ve Bitiş Valörleri Arasındaki Takvim Gün Sayısı” şeklinde hesaplanır.