Pay Endeks Opsiyon Sözleşmeleri

BIST30 Endeks Opsiyon Sözleşmeleri

Dayanak Varlık

BIST30 Fiyat Endeksi

Opsiyon Sınıfı

Alım ve Satım Opsiyonları

Opsiyon Tipi

Avrupa (Sözleşme ile tanınan hak vade sonunda kullanılabilir)

Sözleşme Büyüklüğü

Her bir endeks opsiyon sözleşmesi 10 adet dayanak varlığı temsil eder. (Örneğin (BIST 30 Endeksi)*10 TL= (4.240,00)=42.400,00 TL.)

Fiyat Kotasyonu ve Minimum Fiyat Adımı 

Fiyat, yukarıdaki yöntemle hesaplanan bir adet dayanak varlığın opsiyon primi olarak, virgülden sonra iki basamak olacak şekilde kote edilir. Minimum fiyat adımı 0,01’dir. Miktar teklifleri bir adet sözleşme ve katları şeklinde girilir.

Uzlaşma Şekli

Nakdi uzlaşma.

Günlük Uzlaşma Fiyatı

Normal seans sonunda günlük uzlaşma fiyatı aşağıdaki şekilde hesaplanır ve en yakın fiyat adımına yuvarlanır:

a) Normal seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.

b) Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, normal seans içerisinde geriye dönük olarak bulunan son 10 işlemin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı alınır.

c) Normal seans içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, normal seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı alınır.

d) Normal seans içerisinde hiç işlem yapılmamışsa, dayanak varlık ve dayanak varlığa bağlı diğer sözleşmelerdeki fiyatlar dikkate alınarak hesaplanan teorik fiyatlar günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir. 

Normal seans sonunda yukarıda belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya hesaplanan fiyatların piyasayı doğru olarak yansıtmadığına kanaat getirilmesi halinde Borsa tarafından, teorik fiyat, bir önceki günkü uzlaşma fiyatı veya seans sonundaki en iyi alış ve satış fiyatları dikkate alınarak günlük uzlaşma fiyatı tespit edilebilir.

Özel İşlem Bildirimleri yukarıdaki hesaplamalara dâhil edilmez. Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından günlük uzlaşma fiyatının değiştirilme durumu saklıdır.

Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı

Alım opsiyonları için vade sonu uzlaşma fiyatı, dayanak varlık olarak kabul edilen BIST 30 Endeksinin son işlem gününde spot piyasadaki seansta sürekli müzayedenin son 30 dakikası süresince ilan edilen değerlerinin zaman ağırlıklı ortalaması ile BIST 30 Endeksinin kapanış değerinin sırasıyla %80 ve %20 oranlarıyla ağırlıklandırılması ile hesaplanan değer (BİST30 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri için ilgili vade ayı için hesaplanan vade sonu uzlaşma fiyatı) ile opsiyon kullanım fiyatı arasındaki farkın en yakın fiyat adımına yuvarlanması sonucunda bulunur.

Satım opsiyonları için vade sonu uzlaşma fiyatı, opsiyon kullanım fiyatı ile dayanak varlık olarak kabul edilen BIST 30 Endeksinin son işlem gününde spot piyasadaki seansta sürekli müzayedenin son 30 dakikası süresince ilan edilen değerlerinin zaman ağırlıklı ortalaması ile BIST 30 Endeksinin kapanış değerinin sırasıyla %80 ve %20 oranlarıyla ağırlıklandırılması ile hesaplanan değer (BİST30 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri için ilgili vade ayı için hesaplanan vade sonu uzlaşma fiyatı) arasındaki farkın en yakın fiyat adımına yuvarlanması sonucunda bulunur.

Son işlem gününde, spot piyasada seansın ve/veya kapanış seansının kısmen veya tamamen kapalı olması veya spot piyasada endeks değerinin hesaplanamaması durumunda vade sonu uzlaşma fiyatı, Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenir.

Vade Ayları

Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık. Piyasada aynı anda, içinde bulunulan aya en yakın üç vade ayına ait sözleşmeler işlem görür.

Standart vade aylarına ek olarak, en fazla 180 güne kadar esnek vade tarihli sözleşmeler kullanıcılar tarafından işleme açılabilir.

Sözleşmenin Vadesi ve Son İşlem Günü

Pay Endeks opsiyon sözleşmelerinde vade ve son işlem günü her vade ayının son iş günüdür. Yurt içi piyasaların resmi tatil nedeniyle yarım gün olması durumunda vade sonu ve son işlem günü bir önceki iş günüdür.

Esnek vade tarihli sözleşmeler için vade ve son işlem günü sözleşmenin vade tarihidir.

Takas Süresi

T+1 olarak uygulanır. Prim borçları hesaplardan T günü sonunda tahsil edilirken, prim alacakları hesaplara T günü aktarılır.

Günlük Fiyat Değişim Limiti

Baz fiyat, günlük fiyat değişim limitlerinin hesaplanmasında kullanılan ve sözleşmenin işleme açıldığı gün Takasbank tarafından belirlenen teorik fiyat, diğer işlem günleri için ise bir önceki günün uzlaşma fiyatıdır.

Sözleşme Sınıfı Baz Fiyat Limit Tanımı Limit Değeri Limit Örneği
Endeks Opsiyon Sözleşmeleri 0,01-14,99 Sabit +20,00 Baz Fiyat: 5,00
Alt Limit: -
Üst Limit: 25,00
15,00-99,99 Yüzde (%) +%200 Baz Fiyat: 50,00
Alt Limit: -
Üst Limit: 150,00
100,00 ve üstü Sabit +300,00 Baz Fiyat: 150,00
Alt Limit: -
Üst Limit: 450,00

Kullanım Fiyatları

Kullanım fiyat adımı aşağıdaki gibidir.

Opsiyon Sözleşmesi Kullanım Fiyatı Aralığı (TL) Kullanım Fiyatı Adımı (TL)

0,01 – 99,99

1,00

100,00 – 249,99

2,50

250,00 – 499,99

5,00

500,00 – 999,99

10,00

1.000,00 – 2.499,99

25,00

2.500,00 – 4.999,99

50,00

5.000,00 – 9.999,99

100,00

10.000,00 – 24.999,99

250,00

25.000,00 – 49.999,99

500,00

50.000,00 ve üzeri

1.000,00

Dayanak varlık olan endekslerin bir önceki işlem gününde spot piyasadaki seansta oluşan kapanış değeri baz alınarak teorik fiyat hesaplama yöntemi kullanılmak suretiyle her bir vade ayı için başabaşta kullanım fiyatı seviyeleri belirlenir ve biri “başabaşta”, ikisi “karda”, sekizi “zararda” olmak üzere onbir farklı kullanım fiyatı seviyesinden sözleşmeler işleme açılır.

Standart kullanım fiyatlarına ek olarak, işleme açık sözleşmelerin standart vadeleri içerisindeki en düşük/en yüksek standart kullanım fiyatlarının %20 altı/üstü fiyat seviyesi arasında olmak kaydıyla esnek kullanım fiyatlı sözleşmeler kullanıcılar tarafından işleme açılabilir.

İşlem Saatleri

İşlemler 09:20 - 18:10 saatleri arasında tek bir seansta gerçekleştirilir.

İşlem Teminatı Esasları

Takas Mevzuatı çerçevesinde belirlenir.

İlgili Dosyalar

VİOP BIST30 Endeks Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri Kitapçığı) VİOP Pay ve Endeks Sözleşmeleri