Borsa İstanbul, piyasada oluşan hareketlerin takip edilebilmesi, ihraç edilen finansal ürünlerde dayanak varlık olması, kolektif yatırım araçları için karşılaştırma ölçütü olarak kullanılması amaçlarıyla farklı nitelikte endeksler hesaplamaktadır.
Bu çerçevede;
- işlem gören payların gruplar halinde performanslarının ölçülmesi için BIST Pay Endeksleri,
- borçlanma araçları, kira sertifikaları, altın, mevduat, fon gibi farklı yatırım araçlarının günlük getirilerinin ölçülmesi için BIST-KYD Endeksleri,
- "Sürdürülebilir Borçlanma Aracı" veya "Yeşil Borçlanma Aracı" niteliğine sahip olan borçlanma araçlarının günlük getirilerinin ölçülmesi amacıyla BIST Sürdürülebilirlik Temalı Borçlanma Araçları Endeksleri,
- Altın, gümüş, platin ve paladyum fiyatlarının günlük getirileri ile T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı ve T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından ihraç edilen altına dayalı kira sertifikaları ve altın tahvillerinin günlük getirilerinin ölçülmesi amacıyla BIST Emtia ve Emtia’ya Dayalı Kıymet Endeksleri,
- herhangi bir pay endeksi portföyüne yatırım yaparken aynı zamanda ilgili piyasanın aşırı oynaklığından korunmak isteyen yatırımcılar için BIST Risk Kontrol Endeksleri,
- referans alınan endeksin (dayanak endeks) performansının, aynı yönde veya ters yönde belirli bir kaldıraç oranıyla yansıtılması için BIST Kaldıraçlı ve Kısa Endeksleri,
hesaplanmaktadır.
Hesaplanan Endekslere ilişkin detaylı bilgilere Borsa İstanbul internet sitesinde yer alan “Borsa İstanbul > Endeksler” sayfasından ulaşılabilir.
Borsa İstanbul;
- finansal türev ürünlerde, borçlanma araçlarında ve çeşitli finansal sözleşmelerde değişken faiz göstergesi, dayanak varlık veya karşılaştırma ölçütü olarak kullanılabilecek, Türk Lirası kısa vadeli referans faiz oranı ihtiyacını karşılamaya yönelik olarak “TLREF Türk Lirası Gecelik Referans Faiz Oranı”nı
- katılım bankalarının borçlanma araçlarında, çeşitli faizsiz finans ürünlerinde ve finansal sözleşmelerde değişken getiri göstergesi, dayanak varlık veya karşılaştırma ölçütü olarak kullanılabilecek Türk Lirası kısa vadeli referans getiri oranı ihtiyacını karşılamaya yönelik olarak “TLREFK Türk Lirası Gecelik Katılım Referans Getiri Oranı”nı
hesaplamaktadır.
Ayrıca, ilan edilen TLREF ve TLREFK oranlarının getirilerini takip edebilmek amacıyla “BIST TLREF Endeksi” ile “BIST TLREFK Endeksi”ni hesaplamaktadır.
Hesaplanan Oran ve Endekslere ilişkin detaylı bilgilere Borsa İstanbul internet sitesinde yer alan “Borsa İstanbul > Endeksler” sayfasından ulaşılabilir.
Borsa İstanbul tarafından hesaplanan Endekslerin ve Oranların nasıl hesaplandığına dair detaylı bilgiler her bir Endeks grubu ve Oran için oluşturulmuş Kural Seti’nde anlatılmaktadır.
Güncel Kural Setlerine, Borsa İstanbul internet sitesinde yer alan “Borsa İstanbul > Endeksler > Kural Setleri ve Değişiklikleri” sayfasından ulaşılabilir.
Endeks Üyelik Portalı'na üye olarak Borsa İstanbul tarafından hesaplanan Endekslere ve Oranlara ilişkin duyurulardan zamanında haberdar olabilirsiniz. Endeks Üyelik Portalı'na ulaşmak için tıklayınız.
Endekslere ve Oranlara ilişkin tüm duyurular “Borsa İstanbul > Endeksler > Endeks Duyuruları” sayfasında yer almaktadır.
Borsa İstanbul tarafından hesaplanan Endeksler’in dönemsel takvimlerine “Borsa İstanbul > Endeksler > Endeks Dönemsel Takvimleri” sayfasından ulaşılabilir.
BIST Pay Endeksleri kapsamında yer alacak paylar, BIST Piyasa Değeri Ağırlıklı Pay Endeksleri Kural Seti ve BIST Piyasa Değeri Ağırlıklı Olmayan Pay Endeksleri Kural Seti’ne göre belirlenmektedir. İlgili Kural Setleri’ne Borsa İstanbul internet sitesinde yer alan “Borsa İstanbul > Endeksler > Kural Setleri ve Değişiklikleri” sayfasından ulaşılabilir.
BIST Pay Endeksleri kapsamında yer alan paylara, Borsa İstanbul internet sitesinde “Borsa İstanbul > Endeksler > BIST Pay Endeksleri” sayfasında yer alan linkten ulaşılabilir.
Fiyat Endeksi ve Getiri Endeksi arasındaki tek fark nakit temettü ödemelerinde ortaya çıkar. Nakit temettü ödemelerinde; Getiri Endeksinin bölen değerinde ödenen temettünün endekse dahil paylara ağırlıkları oranında yatırıldığı varsayımıyla düzeltme yapılırken, Fiyat Endeksinin bölen değerinde ödenen temettünün portföy dışına çıkarıldığı varsayımıyla düzeltme yapılmaz.
Piyasa Değeri Ağırlıklı Pay Endekslerinde, Endeks Dönemi süresince payların endeks içindeki ağırlıkları, payların fiyatındaki hareketler veya fiili dolaşımdaki payların piyasa değerini artıran/azaltan özsermaye halleri gibi diğer nedenlerle değişebilmektedir.
Piyasa Değeri Ağırlıklı Olmayan Pay Endekslerinde ise Endeks Dönemi süresince payların endeks içindeki ağırlıkları, sadece payların fiyatındaki hareketlere bağlı olarak değişebilir. Endeks Dönemi süresince payların fiyatındaki hareketler dışında bir nedenle fiili dolaşımdaki paylarının piyasa değeri değişirse, Ağırlık Katsayısı yeniden hesaplanmak suretiyle payın endeks içindeki ağırlığının bu değişiklikten önceki son seans kapanışındaki ağırlığına eşit olması sağlanır. Böylece payların endeks içindeki ağırlıkları, endeksin ağırlıklandırma teması ve fiyat dışında diğer faktörlerden (örneğin sermaye artırımı/azaltımı, birleşme/bölünme vb.) etkilenmemiş olur.
BIST Sürdürülebilirlik Endekslerine ilişkin detaylı bilgilere ve Endekslerin kapsamında yer alan paylara Borsa İstanbul internet sitesinde yer alan “Borsa İstanbul > Endeksler > BIST Pay Endeksleri > Sürdürülebilirlik” sayfasından ulaşılabilir.
BIST Katılım Endekslerine ilişkin detaylı bilgilere ve Endekslerin kapsamında yer alan payların güncel listesine Borsa İstanbul internet sitesinde yer alan “Borsa İstanbul > Endeksler > BIST Pay Endeksleri > Katılım Endeksleri” sayfasından ulaşılabilir.
Payları BIST Katılım Endeksleri kapsamında yer alacak şirketler, Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) bünyesinde yer alan Danışma Kurulu tarafından oluşturulan “Pay Senedi İhracı ve Alım-Satımı Standardı” (https://tkbb.org.tr/danisma-kurulu/standartlar) ile “Katılım Finans İlkelerine Uygun Faaliyet Gösteren Şirketlerin Belirlenmesinde Esas Alınacak Rehber” ( https://tkbb.org.tr/danisma-kurulu/rehberler) dikkate alınarak belirlenmektedir.
Şirketlerin BIST Katılım Tüm Endeksine uygunluğu değerlendirilirken Standart ve Rehber dikkate alınarak oluşturulan “Katılım Finansı İlkeleri Bilgi Formu"nda (KAFİF) yer alan sorulara verdikleri yanıtlar esas alınır. Yeni işlem görmeye başlayan şirketlerin Bilgi Formunda yer alan sorulara verdikleri yanıtlar halka arz izahnamesinde yayımlanmaktadır. İşlem gören şirketler için ise söz konusu bilgileri periyodik olarak Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda (KAP) açıkladıkları KAFİF dikkate alınarak değerlendirme yapılır.
Doğrudan Katılım Endeksleriyle ilgili olmayan sorularınız için Türkiye Katılım Bankaları Birliği’yle (TKBB) ile iletişime geçebilirsiniz.
Borsa İstanbul, IOSCO’nun, uyum beyanlarının yıllık olarak yenilenmesine yönelik görüşü çerçevesinde “Borsa İstanbul’un IOSCO Finansal Ölçütlere İlişkin Temel İlkelere Uyum Beyanı”nı ve “IOSCO Finansal Ölçütlere İlişkin Temel İlkelere Uyumlu Finansal Ölçütler Listesi”ni yılda en az 1 defa güncellemektedir.
Borsa İstanbul’un IOSCO Finansal Ölçütlere İlişkin Temel İlkelere Uyum Beyanları ile IOSCO Finansal Ölçütlere İlişkin Temel İlkelere Uyumlu Finansal Ölçütler Listelerine Borsa İstanbul internet sitesinde yer alan “Borsa İstanbul > Endeksler > IOSCO Prensiplerine Uyum” sayfasından ulaşılabilir.
