Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar

Kıymetli Madenlerin ve Kıymetli Taşların İşlem Göreceği Piyasalar

Borsa İstanbul bünyesinde kıymetli madenlere ve kıymetli taşlara ilişkin olarak standart, standart dışı, cevherden üretim altın, gümüş, platin ve paladyum üzerine T+0’dan T+90’a kadar valörlü ve fiziki işlemlerin yapıldığı Kıymetli Madenler Piyasası, ödünç işlemlerinin yapıldığı Kıymetli Madenler Ödünç Piyasası ile elmas ve kıymetli taşların işlem görebildiği Elmas ve Kıymetli Taş Piyasası yer almaktadır.

Özetle, Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasında altın, gümüş, platin ve paladyum ile elmas başta olmak üzere kıymetli taşların alım satımı yapılabilmektedir. Ayrıca kıymetli madenler ve kıymetli taşların saklaması da Borsa İstanbul kasasında yapılabilmektedir.

Kıymetli Madenler Piyasasında İşleme Konu Kıymetli Madenler

- Standart Kıymetli Madenler

Kıymetli Madenler Piyasasında aşağıdaki özelliklere sahip standart kıymetli madenler işlem görebilir:

a) Standart İşlenmemiş Altın: En az 995/1000 saflıkta, nitelikleri Müsteşarlıkça belirlenen barlar veya külçeler halindeki altın,

b) Standart İşlenmemiş Gümüş: En az %99,9 saflıkta, nitelikleri Müsteşarlıkça belirlenen bar, külçe veya granül halindeki gümüş,

c) Standart İşlenmemiş Platin: En az %99,95 saflıkta, nitelikleri Müsteşarlıkça belirlenen barlar veya külçeler halindeki platin,

d) Standart İşlenmemiş Paladyum: En az %99,95 saflıkta, nitelikleri Müsteşarlıkça belirlenen barlar veya külçeler halindeki paladyum.

Müsteşarlık, Hazine Müsteşarlığını ifade etmektedir.

Kabul edilen standart bar ve külçe tipleri aşağıdaki gibidir:

a) Mini Bar: 1 gr, 2,5 gr, 5 gr. 10 gr, 20 gr, 50 gr, 100 gr, 250 gr ve 500 gr

b) Külçe: 1 kg

c) Large Bar: 1 kg’ın üzerinde külçe

d) Granül: Torba şeklinde ambalajlı, muhtelif ağırlıklarda granül (Sadece gümüş için)

- Standart Dışı Kıymetli Madenler

Kıymetli Madenler Piyasasında aşağıdaki özelliklere sahip standart dışı kıymetli madenler işlem görebilir:

a) Standart dışı işlenmemiş altın: 995/1000'den düşük (995/1000 saflık hariç) saflıkta külçe, bar, dore bar, granül, toz veya hurda şeklindeki altın,

b) Standart dışı işlenmemiş gümüş: %99,9'dan düşük (%99,9 saflık hariç) saflıkta külçe, bar, dore bar, granül, toz veya hurda şeklindeki gümüş,

c) Standart dışı işlenmemiş platin: %99.95'ten düşük (%99.95 saflık hariç) saflıkta külçe, bar, dore bar, granül, toz veya hurda şeklindeki platin,

d) Standart dışı işlenmemiş paladyum: %99.95'ten düşük (%99.95 saflık hariç) saflıkta külçe, bar, dore bar, granül, toz veya hurda şeklindeki paladyum.

- Cevherden Üretim Kıymetli Madenler

Yurt içinde cevherden üretilen dore bar, granül ve diğer şekillerdeki kıymetli madenler;

a) Türkiye’de kurulu rafinerilerde rafinaj işlemine tabi tutulur ve rafinaj işleminin tamamlanmasını müteakip yedi iş günü içinde Borsa kasasına teslim edilir ve Kıymetli Madenler Piyasasında alım satımı gerçekleştirilir veya

b) Borsa tarafından belirlenecek işlem esasları dahilinde Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü veya bu kurumun belirleyeceği kuruluşlarca düzenlenecek ayar raporunda yer alan miktarlarına göre ayrı ayrı işlem yapılmak suretiyle Kıymetli Madenler Piyasasında alım satımı gerçekleştirilir.

Kıymetli Madenler Piyasasında Müşteri İşlemleri

Bireysel yatırımcılarda Piyasa üyeleri vasıtasıyla Piyasada işlem gören altın, gümüş, platin ve paladyum alım satımını ve bu kıymetli madenlerin, Borsadan satın almak koşulu olmadan, Borsa İstanbul kasasında saklamasını gerçekleştirebilirler.

Kıymetli Madenler Ödünç Piyasasında İşleme Konu Kıymetli Madenler

Kıymetli Madenler Ödünç Piyasasında, altın, platin ve paladyum için külçe, gümüş için ise külçe ve granül tipindeki, standart işlenmemiş kıymetli madenlerin ödünç işlemleri gerçekleştirilir. Külçe, 1 kilogramlık kıymetli madeni ifade eder.

Kıymetli Madenler Ödünç Piyasasında işlem yapma yetkisi verilenler fon işlemlerine ve kolektif yatırım kuruluşlarına aracılık dışında sadece kendi adına ve hesabına ödünç işlemleri yapabilirler dolayısıyla müşteri işlemi yapamazlar.

Elmas ve Kıymetli Taş Piyasasında İşleme Konu Kıymetli Taşlar

Piyasada,

- 10/10/2006 tarihli ve 2006/11115 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Ham Elmas Dış Ticaretinin Düzenlenmesine ve Denetlenmesine Dair Karara istinaden Kimberley Süreci Sertifika Sistemine dahil ham elmaslar

- Her tür ve şekilde parlatılmış elmaslar (polished diamonds),

- 32 Sayılı Karar’da tanımlı kıymetli taşlardan ham doğal taşlar, parlatılmış doğal taşlar, parlatılmış ve fiziksel veya kimyasal işlem görmüş doğal taşlar, ham sentetik taşlar, parlatılmış sentetik taşlar

işlem görür.

Borsada daha önce işlem görerek Borsa kaydına alınmış ham doğal taşlar, parlatılmış doğal taşlar, parlatılmış ve fiziksel veya kimyasal işlem görmüş doğal taşlar, ham sentetik taşlar veya parlatılmış sentetik taşları ihtiva eden veya bunlardan yapılmış eşyanın Piyasa üyeleri arasında Borsa dışında teslimi halinde Borsa mevzuatında belirtilen esaslar çerçevesinde Borsaya bildirim yapılır.

Daha önce işlem görerek Borsa kaydına alınmış kıymetli taşı ihtiva eden veya bu taşlardan yapılmış eşyanın Piyasa üyeleri arasında el değiştirmesi Borsa dışında gerçekleştirilir. Bu işlemler, Borsa mevzuatında belirtilen esaslar çerçevesinde Borsaya bildirilir.

Kıymetli eşya, daha önce işlem görerek Borsa kaydına alınmış kıymetli taşı ihtiva eden veya bu taşlardan yapılmış eşyayı ifade eder.

Kıymetli taş, 10/10/2006 tarihli ve 2006/11115 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Ham Elmas Dış Ticaretinin Düzenlenmesine ve Denetlenmesine Dair Karara istinaden Kimberley Süreci Sertifika Sistemine dahil ham elmaslar ile her tür ve şekilde parlatılmış elmasları ve 32 Sayılı Karar’da tanımlı kıymetli taşları ifade eder.

Sentetik kıymetli taş, herhangi bir yabancı madde ile karışmış ya da kaplanmış, ışın, yüksek basınç veya yüksek sıcaklık ile terkip, sentetik veya yarı sentetik olarak üretilen kıymetli taşı ifade eder.